लैंगिक हिंसा पीडितको व्यवस्थापनमा समस्या

काठमाडौँ । नेपालभरि २१ हजार ६६८ लैङ्गिक हिंसाका घटना घटे पनि यससम्बन्धी एकद्वार सङ्कट व्यवस्थापन केन्द्र (ओसिएमसी) मा आएका पीडितहरूलाई व्यवस्थापन तथा रेफरल (प्रेषण) प्रणालीमा जटिलता देखिएको छ ।

जेनजी आन्दोलन अघिदेखि नै समस्या रहे पनि आन्दोलनपछि झनै समस्या देखिएको गुनासो सारोकारवालाको छ । लैङ्गिक हिंसा विरुद्धको १६ दिने अभियानको अवसरमा राष्ट्रिय महिला आयोगको आयोजना तथा हामी दाजुभाइ संस्थाको व्यवस्थापन तथा सहकार्यमा ‘लैङ्गिक हिंसासम्बन्धी पीडितमैत्री सम्प्रेषण प्रणालीको सवालमा सरोकारवालाहरू माझ अन्तरक्रिया’ आफ्नो धारणा राख्दै परोपकार प्रसूति गृह तथा स्त्री रोग अस्पतालका ओसिएमसी प्रमुख सुकुमाया लामाले रिफरल (प्रेषण) प्रणालीमा समस्या रहेको बताइन् ।

उनले भनिन्, ‘विशेषगरी मानसिक समस्या भएका र बेवारिसे अवस्थामा भेटिएका मानिसहरूको व्यवस्थापनमा निकै गाह्रो छ । उनीहरूलाई राख्ने ठाउँको अभाव छ । सुरक्षित आवासमा ठाउँ हुँदैन ।’ जेनजी आन्दोलनपछि कतिपय पीडित कागजपत्र नै जलेको अवस्थामा कसरी न्याय पाउने भन्नेमा चिन्ता बढेको छ ।

विश्वास नेपालकी संस्थापक अध्यक्ष तारा भण्डारीले आन्दोलनका समयमा साइबर हिंसाका घटनामा प्रहरीको सहयोग उदाहरणीय भएको बताउँदै भनिन्, ‘साइबर ब्युरोले अनुसन्धान गर्‍यो तर त्यति बेला पीडकलाई लाने गाडीसमेत प्रहरीसँग थिएन । जेल ध्वस्त थियो ।’ त्यस्तो गाह्रो अवस्थामा समेत प्रहरीले समन्वय गरेकामा उनले धन्यवाद दिइन् ।

नेपाल प्रहरीअन्तर्गत महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक सेवा निर्देशनालयमा कार्यरत प्रहरी निरीक्षक अनुजा जंगमले घरेलु हिंसाका घटना बढी देखिएको बताउँदै यो वर्ष २१ हजार ६६८ लैङ्गिक हिंसाका घटना देखिएको जनाइन् । महिला हिंसाको घटनालाई सम्बोधन गररे न्याय दिन प्रहरी सदैव प्रयासरत रहेको बताइन् । दाजुभाइ संस्थाका अध्यक्ष सञ्जोग ठकुरीले आन्दोलनपछि लैङ्गिक हिंसाको अवस्था र त्यसपछि पीडितको प्रेषणा प्रणालीमा आउने समस्याबारे थप बहसको आवश्यकताको खाँचो औँल्याए । ‘कुनै आन्दोलनपछि लैङ्गिक हिंसा पीडितहरूको अवस्था झन् दयनीय हुने रहेछ । पीडकहरूले स्वतन्त्रता पाउने रहेछन्,’ उनले भने ।